سیم ارت چیست ؟

فروشگاه اینترنتی ویرالایتینگ در این مطلب در مورد سیم ارت مطلب ارائه داده است. شاید برایتان سوالی پیش بیاید که سیم ارت چیست ؟ هدف استفاده از سیم‌های ارت چیست؟ انواع سیم‌های ارت کدام اند؟ و کلی سوال دیگر که ما در این مطلب می‌خواهیم به آن‌ها پاسخ دهیم. سیم ارت را برای افزایش ایمنی و محافظت مورد استفاده خود قرار دهند. مادامی که وسیله‌های الکتریکی را می‌خواهید نصب و راه اندازی کنید، رعایت کردن نکات ایمنی بسیار مهم و ضروری می‌باشد. لازم است که بدانید در برخی از دستگاه‌ها الکترونیکی مانند لباسشویی یا یخچال ممکن است که برق با جریان بسیار کم برگردد به صورتی که با دست زدن به آن ممکن است که دچار لرزش بسیار خفیفی می‌شوید برای این که به این مسئله دچار نشوید و جریان برق از وسیله خارج شود و البته بهترین راه برگرداندن آن به زمین است، از سیم‌های ارت استفاده می‌کنند.

سیم ارت چیست؟

یک سیم اضافه در مدارات الکتریکی به نام سیم ارت وجود دارد که به آن اتصال به زمین هم می‌گویند. معمولا از سیم‌های ارت برای افزایش ایمنی و محافظت استفاده می‌نمایند. سیم‌های ارت معمولا از خروجی وسیله‌های الکتریکی برای تخلیه جریان برق به زمین متصل می‌شود. اگر بخواهیم که یک تعریف ساده‌تر از سیم ارت داشته باشیم باید اشاره کنیم که به یک رسانای فلزی که موجب می‌شود جریان نشتی حاصل از تجهیزات الکتریکی را به زمین منتقل کند و در نهایت از برق گرفتگی جلوگیری می‌نماید. سیم ارت دارای ویژگی‌ها و مشخصه‌های خاصی می‌باشد که از جمله آن‌ها می‌توان ابعاد و جنس مختلف را نام برد. سیم‌های ارت را می‌توانید با دو متریال آلومینیوم و مسی مشاهده نمایید که هر کدام را با توجه به کاربردهایشان مورد استفاده قرار دهید.

اما گفتنی است که ابعاد سیم‌های ارت با توجه به میزان مقاومت‌های ظاهری، دما، تنش‌های مکانیکی هادی، افت ولتاژ، تنش‌های الکترومکانیکی و … مشخص می‌شود. در صنایع متفاوت مثلا صنایع قدرتی سیم‌های ارت بسیار مهم است به این علت که جریان الکتریکی قدرتمند، پرخطرتر از ولتاژها و جریان‌های معمولی شهری می‌باشند. برای برقراری ایمنی فوق العاده در بخش صنایع ساختمان‌های مسکونی و محیط‌های تجاری و … روش استفاده از سیم اتصال به زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید بدانید که در برخی از کشورهای پیشرفته جهان سیم ارت به عنوان یکی از الزامات و حتی استانداردهای سیم برق کشی مسکونی و شهری به شمار می‌رود.

نکات استفاده از سیم ارت

زمانی که از سیم ارت استفاده می‌کنید حتما باید نکاتی را رعایت نمایید که در ادامه آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

1 . زمانی که به هر علتی عایق سیم ارت در دستگاه الکتریکی شما آسیب دیده باشد اگر که سیم با بدنه فلزی دستگاه برخورد نماید باعث برق گرفتگی و یا حتی آتش سوزی می‌شود. به هیچ عنوان دستگاه را لمس نکنید.

2 . اگر که مطمئن نیستید دستگاه شما سیم‌های ارت را دارند از متخصصان درخواست نمایید که سیستم شما را بررسی کند و اصلا توصیه نمی‌شود که خودتان این کار را انجام دهید.

3 . باید اشاره کنیم خیلی وقت‌ها سیم ارت و نول را یکی می‌خوانند در صورتی که این دو سیم کاربردهای بسیار متفاوتی را دارند و شباهتی که دارند عدم وجود الکتریسیته در هر دو سیم می‌باشد. اما کاربرد سیم نول در مدار بر قراری ارتباط منفی در کنار ارتباط مثبت است که سیم فاز ایجاد می‌نماید و باید بدانید که به هیچ عنوان نقش حفاظتی ندارند.

سیم اتصال به زمین

لازم است بدانید که در صنعت برق به سیم ارت، سیم اتصال به زمین هم می‌گویند که نقش حفاظتی دارد و موجب جلوگیری از برق گرفتگی خواهد شد. برخی اوقات احتمال دارد که در مدارات الکتریکی نشتی به وجود بیاید علت این نشتی ممکن است که اجسام رسانا به بیرون از سطح وسیله‌های الکتریکی منتقل شود و در نهایت موجب می‌شود که جریان الکتریسیته به بدنه فلزی دستگاه برسد. سیم‌های ارت یک طرفش به دستگاه الکترونیکی وصل می‌شود و طرف دیگر آن به چاه ارت و یا لوله کشی خانه متصل می‌شود اما برای عملکرد بهتر آن توصیه می‌کنیم که از سیستم چاه ارت استفاده نمایید. گفتنی است که همه وسایل الکتریکی و الکترونیکی به سیم اتصال به زمین احتیاج دارند.

بهتر است بدانید که سیم اتصال برای دفع کردن جریان برق داخل ساختمان می‌باشد اما برای دفع کردن صاعقه کاربردی ندارد چرا که باید برای دفع صاعقه از چاه ارت استفاده کرد به طوری که در بالاترین نقطه ساختمان صفحات فلزی بزرگی را نصب می‌نمایند و با سیم کشی قوی و یک فلز رسانای قوی آن را به چاه ارت متصل می‌نمایند. با انجام این کار کل ساختمان و افراد در مقابل صاعقه محافظت می‌شوند. سیستم اتصال به زمین یا ارت انواعی دارد که در ادامه آن‌ها را بیشتر مورد بررسی قرار می‌دهیم.

سیستم اتصال زمین ایمنی

در حقیقت متصل کردن نیرو به زمین در جهت تثبیت نقطه خنثی ترانسفورماتور و ژنراتور و کارکرد صحیح تجهیزات انجام می‌شود را اتصال زمین ایمنی می‌نامند.

سیستم اتصال به زمین حفاظت سیستم

اتصال زمین حفاظتی به اتصال بدنه فلزی تجهیزات الکتریکی که اغلب مدار ارتباط الکتریکی ندارند معمولا در جهت جلوگیری از جریان برق انجام می‌شود.

سیستم اتصال زمین عملیاتی

اتصال وسیله‌های الکترونیکی سیستم‌های جریان ضعیف به زمین در جهت عملکرد مطمئن و صحیح تجهیزات این سیستم صورت می‌گیرد را اتصال زمین عملیاتی می‌گویند. البته زمانی که می‌گوییم دستگاه‌های الکترونیکی سیستم‌های جریان ضعیف منظورمان مرکز تلفن، مخابرات، مرکز داده، مرکز کامپیوتر، مخابرات و … می‌باشد. باید بدانید که این سیستم در نهایت به ترمینال اصلی اتصال زمین ساختمان وصل و هم بندی می‌شود.

سیستم اتصال زمین صاعقه گیر

این سیستم در بالاترین نقطه ساختمان نصب می‌شود. که موجب می‌شود صاعقه را به طرف خود بکشد.

دلیل استفاده از سیم ارت چیست؟

استفاده از سیم ارت دلایل متفاوتی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تثبیت سطح ولتاژ، محافظت در برابر اضافه بار الکتریکی، زمین بهترین رسانا می‌باشد، جلوگیری از وقوع حادثه، آسیب و مرگ اشاره کرد. در ادامه این مسائل را بیشتر شرح خواهیم داد.

تثبیت سطح ولتاژ

در حقیقت باید بدانید که استفاده کردن از سیم‌های ارت باعث می‌شود که جریان الکتریکی به صورت یکنواخت در کل مدار توزیع شود که در اصل باعث می‌شود که از نشتی جریان الکتریکی و اضافه بار جلوگیری نماید. استفاده از سیم ارت همیشه توصیه شده است.

محافظت در برابر اضافه بار

باید اشاره کرد که مهم‌ترین دلیل استفاده از سیم ارت محافظت از جان افراد و خانه و تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه بار یا به عبارتی افزایش جریان الکتریکی می‌باشد. با یک مثال این مسئله را بیشتر شرح خواهیم داد زمانی که یک صاعقه بسیار شدید به ساختمان برخورد نماید یا به هر دلیل دیگری جریان الکتریکی بیشتر شود، این افزایش جریان افزایش ولتاژ دستگاه را به دنبال خواهد داشت. اگر که از سیم‌های ارت استفاده کنیم جریان اضافه نمی‌تواند که محیط اطراف آسیب برساند و به زمین منتقل می‌شود به همین دلیل است که ایمنی دستگاه بیشتر می‌شود.

زمین بهترین رسانا می باشد

یکی دیگر از دلایل مهم استفاده از سیم‌های ارت که باعث می‌شود سطح ایمنی افزایش یابد این است که زمین یک رسانای بسیار عالی محسوب می‌شود. جریان الکتریکی اضافه از یک مسیر با کمترین مقاومت عبور می‌کند و استفاده از سیم‌های ارت این جریان را به زمین با کمترین مقاومت هدایت می‌نماید. به عبارتی به جای عبور از بدن انسان از داخل زمین و چاه ارتی با مقاومت کمتری عبور داده می‌شود.

جلوگیری از وقوع حادثه، آسیب و یا مرگ

زمانی که سیستم شما امن نباشد ممکن است که حادثه‌های جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد برای مثال هنگام کار و یا زمان تعمیر وسایل برقی ممکن است اتفاق ناگواری به وقوع بپیوندد. چرا که اضافه بار می‌تواند که باعث خسارت‌های مالی و وقوع آتش سوزی شود.

کاربرد سیم ارت چیست

اما با این تفاسیری که بیان کردیم شاید بگویید که کاربرد چاه ارت چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که سیم‌های ارت از یک طرف به دستگاه الکتریکی متصل می‌شود و از طرف دیگر به چاه ارت و یا به لوله کشی ساختمان متصل می‌شود. اما در حالت کلی باید اشاره کنیم که کاربردهای سیم‌های ارت عبارت‌اند از :

• از افزایش الکتریسیته ساکن جلوگیری می‌نمایند.
• از آسیب دیدن عایق‌های مدار الکتریکی در برابر افزایش ولتاژ جلوگیری می‌نماید.
• از افراد و دستگاه‌ها محافظت می‌نماید.
• ایمنی را افزایش می‌دهد.
• از افراد در برابر برق گرفتگی و حتی آتش سوزی محافظت می‌نماید.

در حال حاضر با استفاده از سیم ارت علاوه بر مدارهای الکتریکی و دستگاه‌ها، در شبکه‌های وسیع توزیع برق و انتقال برق و حتی در صنعت مخابرات هم استفاده فراوان دارد و معمولا برای رفع نویزهای مخابراتی و رفع نوسانات مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سیم‌های ارت در صنعت پتروشیمی هم استفاده می‌شود.

انواع سیم ارت

برخی از انواع سیم‌های ارت عبارت‌اند از سیم ارت خشک یا مفتولی، سیم ارت روکش دار، سیم ارت افشان و نیمه افشان می‌باشند که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه بیشتر آن‌ها را بررسی خواهیم نمود.

سیم ارت خشک و یا مفتول

سیم‌های یک رشته ای مسی مفتول که به آن‌ها سیم‌های خشک هم می‌گویند. کاربرد این سیم‌های خشک در فرم کاری داخل تابلو برق می‌باشد. گفتنی است که هادی این سیم از جنس مس استاندارد شده می‌باشد که از یک عایق با متریال PVC بهره می‌برد باید اشاره کنیم که ولتاژنامی سیم خشک 750 و 450 ولت می‌باشد. این نوع سیم‌ها برای جریان‌های متفاوت با سطح مقطع 1.5 تا 240 میلی متر مربع تولید می‌شود.

سیم ارت افشان

در سیم کشی صنعتی و ساختمانی از مهم‌ترین سیم‌ها می‌توان به سیم‌های ارت اشاره کرد. که معمولا وظیفه حفاظت را بر عهده دارند. سیم ارت افشان بسیار انعطاف پذیر می‌باشد که اغلب مجموعه‌ای از رشته‌های مفتولی با قطر مشخص سیم‌های افشان را به وجود می‌آورند. متریال استفاده شده برای سیم‌های افشان مس انیل شده با روکش فلزی می‌باشد در برخی موارد هم روکش ندارند. از این نوع سیم در سیم کشی‌های که در زیر حجم بالایی از مصالح ساختمانی دفن می‌باشند گزینه ای بسیار مناسب می‌باشد چرا که از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است.

سیم ارت نیمه افشان

این نوع سیم از مجموعه رشته‌های مفتولی در هم تابیده شده تشکیل شده‌اند و می‌توانیم بگوییم که در دسته سیم‌های مفتولی قرار دارند. اما سیمی ما بین ارت خشک و سیم ارت افشان می‌باشند.

سیم ارت روکش دار

از این نوع سیم‌ها زمانی که سیستم زمین حفاظتی مورد استفاده قرار گرفته باشد، استفاده می‌شود. سیم‌های ارت روکش دار را در سیم کشی ساختمان‌ها و یا سیم کشی داخل تابلوها استفاده می‌شود.

رنگ سیم ارت

سیم ارت را می‌توان در رنگ‌هایی مانند سبز و زرد مشاهده نمود که این نوع سیم‌ها مطابق با استانداردها برای عایق و یا روکش سیم مورد استفاده قرار می‌گیرند. باید بدانید که رنگ بندی سیم‌ها یک راهکار برای شناسایی سیم‌ها می‌باشد.

سیم مسی ارت

سیم ارت مسی دارای انعطاف پذیری بالایی می‌باشد که به همین دلیل اغلب برای متصل کردن قسمت‌های متحرک تجهیزات به سیستم ارت استفاده می‌شوند. گفتنی است که حالت منعطف و تخت این سیم‌ها موجب می‌شود که باز و بسته شوند و یا حرکت کنند. اما از رایج‌ترین کاربردهای سیم مسی ارت در ارتباط بدنه درب تابلو برق‌ها به بخش ارتینگ می‌باشد.